“Αναβλητικότητα”…. μια λέξη και πίσω από αυτήν κρύβονται πολλοί στόχοι που θα μπορούσαμε να είχαμε επιτεύξει. Όλοι μας έχουμε περάσει μια περίοδο αναβλητικότητας με μεγάλη δυσκολία να επανέλθουμε. Τι μπορούμε να κάνουμε , όμως, όταν γίνεται κομμάτι της καθημερινότητάς μας;
Η αναβλητικότητα , επίσης, μπορεί να είναι ένα κοινό πρόβλημα για πολλά άτομα που ταλαιπωρούνται από έντονο άγχος.
Η ύπαρξη μιας αγχώδους διαταραχής σε κάποιες περιπτώσεις συνδυάζεται με τάσεις τελειομανίας. Η προσωπική σας απαίτηση να είστε τέλειοι μπορεί να συμβάλει στον αγώνα σας με την αναβλητικότητα. Μπορεί να πιστεύετε ότι η τελειομανία είναι μια καλή δεξιότητα, όμως ελλοχεύει και κάποια αρνητικά που αν είναι μη διαχειρίσιμα είναι τροχοπέδη για την αύξηση της έντασης του άγχους . Επίσης, μπορεί να εμποδίσει να ολοκληρώσετε τις εργασίες σας και συχνά μπορεί να σας οδηγήσει σε αισθήματα ηττοπάθειας. Είναι πιθανό να χρησιμοποιείτε εν αγνοία σας την τελειομανία ως τρόπο για να καθυστερήσετε να ολοκληρώσετε τη δουλειά σας.
Η τελειομανία μπορεί να εμφανιστεί με πολλές διαφορετικές μορφές. Συχνά μπορεί να βγει μέσα από τον προσωπικό σας διάλογο και συλλογισμό. Για παράδειγμα, η τελειομανία μπορεί να λάβει τη μορφή δηλώσεων “πρέπει”. Μπορεί να σκεφτείτε: «Θα έπρεπε να ολοκληρώσω αυτή την εργασία και να τέλεια ή δεν την κάνω καθόλου». Μια τέτοια αυτοκριτική προσθέτει πίεση στη ζωή σας και μπορεί να εκτροχιάσει τις προσπάθειές σας να πετύχετε τους στόχους σας.
Η τελειομανία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αναβλητικότητα όταν χρειάζεται να τα έχετε όλα σωστά εναρμονισμένα πριν νιώσετε έτοιμοι να δουλέψετε σε έναν συγκεκριμένο στόχο. Μπορεί πάντα να περιμένετε την «τέλεια στιγμή» για να ξεκινήσετε να εργάζεστε για έναν στόχο , άσχετα αν αυτή η στιγμή δεν μπορεί να υπάρξει εύκολα.
Κάποιες φορές ίσως λέτε στον εαυτό σας ότι είστε πολύ απασχολημένοι αυτή τη στιγμή για να αναζητήσετε βοήθεια για την κατάστασή σας. Περιμένοντας να είναι όλα εντάξει, στην πραγματικότητα αναβάλλετε οποιαδήποτε πρόοδο έχοντας βοήθεια και ενδίδετε στην αναβλητικότητα.
Ομοίως, η ανησυχία μπορεί να σας εμποδίσει να ολοκληρώσετε τις εργασίες και τους στόχους σας. Μερικές φορές, η ανησυχία μας για τα τελικά αποτελέσματα μας εμποδίζει να ολοκληρώσουμε ορισμένες ευθύνες. Για παράδειγμα, μπορεί να αναβάλλετε την εκκαθάριση των λογαριασμών σας από την ανησυχία σας για το αν θα είστε σε θέση να τους πληρώσετε.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα τόσο με την ανησυχία όσο και με την τελειομανία είναι ότι μπορεί να σας κάνουν να φοβάστε πολύ να προχωρήσετε στο επόμενο βήμα. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να κάνει κάποια λάθη. Αξιολογήστε εάν η τελειότητα είναι απαραίτητη και μάλιστα εφικτή.
Όσο περισσότερο αναβάλλουμε τα πράγματα, τόσο πιο πολύ αρχίζουμε να νιώθουμε άγχος για αυτά. Σκεφτείτε ποιες εργασίες αποφεύγατε και αρχίστε να αναλαμβάνετε δράση για να τις ολοκληρώσετε. Μπορεί να εκπλαγείτε από το πόσο λιγότερο άγχος αισθάνεστε όταν αρχίζετε να εργάζεστε για τους στόχους και τις υποχρεώσεις που είναι υπ’ ευθύνη σας.
Αν ορίζετε μια προθεσμία (deadline), κάντε τη σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Σε μια πρόσφατη έρευνα οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συμπληρώσουν μια διαδικτυακή έρευνα στην οποία μια δωρεά πήγαινε σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Τους δόθηκε είτε μία εβδομάδα, είτε ένας μήνας, είτε καμία προθεσμία για να απαντήσουν.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι απαντήσεις στην έρευνα ήταν οι λιγότερες στις περιπτώσεις που η προθεσμία ήταν εντός του ενός μήνα και οι περισσότερες όταν δεν είχε καθοριστεί προθεσμία.
Οι άνθρωποι αναβάλλουν την ανάληψη των υποχρεώσεών τους και επειδή είναι απρόσεκτοι ή ξεχνούν, η αναβολή έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερα ποσοστά απόκρισης.
Μερικές φορές μας συγκρατούν οι δικές μας αρνητικές πεποιθήσεις και οι υπερβολικοί φόβοι μας. Τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές είναι συχνά επιρρεπή σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και μπορεί να δυσκολεύονται να ξεπεράσουν τα αρνητικά πρότυπα σκέψης. [1]
Για να ξεπεράσετε τους προσωπικούς σας φόβους ή τις αρνητικές αντιλήψεις για τον εαυτό σας, αρχίστε να αξιολογείτε εάν πραγματικά δεν έχετε το σύνολο δεξιοτήτων που απαιτούνται για να ολοκληρώσετε μια συγκεκριμένη εργασία.
Για να ξεκινήσετε, κάντε αυτές τις ερωτήσεις στον εαυτό σας:
Μπορώ να μάθω και να αναπτύξω αυτές τις απαραίτητες δεξιότητες μόνος/η μου ώστε να πετύχω τον στόχο μου;
Υπάρχει τρόπος να κάνω οργανόγραμμα για τις εργασίες μου;
Γνωρίζω κάποιον που μπορώ να ζητήσω βοήθεια;
Η αμφιβολία για τον εαυτό σας και ο φόβος μπορεί να σας κάνουν να νιώσετε ότι θα αποτύχετε να πετύχετε τους στόχους σας. Για παράδειγμα, μπορεί να βγάλετε βιαστικά συμπεράσματα, πιστεύοντας ότι δεν έχετε τις απαραίτητες δεξιότητες για να επιτύχετε τους στόχους σας χωρίς να έχετε καν προσπαθήσει.
Ας υποθέσουμε ότι έχετε στόχο να κάνετε περισσότερη σωματική άσκηση, αλλά ο φόβος και η αυτοπεποίθησή σας εμποδίζουν να πάτε στο γυμναστήριο. Είναι δυνατόν να ζητήσετε από έναν έμπιστο φίλο να πάει μαζί σας; Το γυμναστήριο προσφέρει προπονητή για να σας βοηθήσει να γίνετε πιο αποτελεσματικοί στη χρήση του εξοπλισμού; Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιο οργανόγραμμα ώστε να χωρέσει στο πρόγραμμά σας ;
Ή ίσως θα νιώθατε πιο άνετα να ασκηθείτε στο σπίτι ; Όταν ο φόβος και η χαμηλή αυτοεκτίμηση οδηγούν σε αναβλητικότητα, προσπαθήστε να ξεπεράσετε την αρνητική σκέψη και να βρείτε δημιουργικούς τρόπους για να πετύχετε τους στόχους σας.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι αυτό το παράδειγμα θα μπορούσε να έχει προεκτάσεις και σε άλλους τομείς όπως η ψυχική υγεία.
Πηγή έρευνας:
- Stephen Knowles et al; Procrastination and the non-monotonic effect of deadlineson task completion ; Economic Iquiry ; DOI 10.1111/ecin.13042 ; Published 28 Augustu 2021
