Έχουμε ακούσει για τα δεινά της έκθεσης μας στον ήλιο. Όχι μόνο ότι προκαλεί πρόωρη γήρανση του δέρματος και κηλίδες από τον ήλιο, αλλά και έναν πολύ πιο τρομακτικό αντίπαλο: τον καρκίνο του δέρματος.
Όπως αποδεικνύεται, υπάρχει και μια άλλη πλευρά της ιστορίας. Η έκθεση στον ήλιο δεν έχει μόνο δεινά.
Είναι κάτι που μπορεί να διχάσει την κοινή γνώμη, αυτό είναι σίγουρο, αλλά τα στοιχεία είναι ουσιαστικά. Μία χρόνια έλλειψη της έκθεσης στον ήλιο έχει συνδεθεί με προβλήματα γονιμότητας, με μειωμένη οργανική υγεία και με την κατάθλιψη
Η μορφή κατάθλιψης που συνδέεται με την έκθεση στο ηλιακό φως είναι η Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή (ΕΔΕ -SAD στα Αγγλικά , Seasonal Affective Disorder). Η διαταραχή αυτή λειτουργεί σαν κύκλος της κατάθλιψης και ευεξίας που ακολουθεί τις εποχές – πιο συγκεκριμένα, τη διαθεσιμότητα του ηλιακού φωτός.
Κάποιος με ΕΔΕ μπορεί να αισθάνονται απολύτως εντάξει την άνοιξη και το καλοκαίρι, και στη συνέχεια να εμφανίσει σοβαρή ύφεση στην διάθεση όταν φθινόπωρο έρχεται. Μένουν με κακή διάθεση όλο το χειμώνα, έως ότου ο ήλιος βγαίνει και πάλι σε πλήρη ισχύ. Η ΕΔΕ είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε περιοχές του όπως η Αλάσκα που η μέρα το χειμώνα διαρκεί ελάχιστα.
Ας μάθουμε λοιπόν, γιατί έκθεση στο ηλιακό φως μπορεί να επηρεάσει τη συναισθηματική σας ευεξία και πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε με ασφάλεια τον ήλιο ώστε να ωφελήσει τη διάθεσή σας.
Τα περισσότερα ζώα είναι ευαίσθητα στο φως. Οι βιολογικές διαδικασίες τους επηρεάζονται βαθιά, μερικές φορές βέβαια το ελέγχουν, σύμφωνα με τους κύκλους του ηλιακού φωτός και του σκότους που χαρακτηρίζουν την ημέρα και τη νύχτα. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται κιρκάδιος ρυθμός και βοηθά στη διατήρηση των κύκλων, όπως του ύπνου και της εγρήγορσης και συνδέονται με εποχιακή γονιμότητα ,σε “κατώτερα” ζώα.
Στους ανθρώπους, η σύνδεση μεταξύ του φωτός και της βιολογίας είναι κάπως μπερδεμένη. Οι άνθρωποι δεν συνηθίζουν να ζευγαρώνουν εποχιακά όπως τα ζώα ( Σημείωση – στατιστικά παρατηρείται αύξηση συλλήψεων παιδιών στη Φινλανδία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν ο ήλιος λάμπει για έως και 20 ώρες την ημέρα, μπορούμε να πούμε ότι δεν διαφέρουμε 100% από τα ζώα ). Όσο για τις συνήθειες ύπνου, ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι κοιμούνται τη νύχτα και είναι ενεργοί μέσα στην ημέρα, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που το αντιστρέφουν για να είναι ξύπνιοι το βράδυ , κατ’επιλογή , για εργασία κλπ.
Όμως τα στοιχεία δείχνουν ότι οι άνθρωποι που επιλέγουν να απέχουν από το φως της ημέρας να έχουν κάποιες επιπτώσεις . Δυστυχώς οι άνθρωποι μπορεί να μην είναι σε θέση να ξεφύγουν από βιολογικές επιδράσεις του ήλιου και αυτό είναι στη διαθέσή τους. Όλα είναι κάτω από μια πολύπλοκη σχέση μεταξύ ηλιακού φωτός και του οργανισμού μας. Η μελατονίνη και η σεροτονίνη είναι οι χημικές ουσίες του οργανισμού μας που επηρεάζονται άμεσα.
Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που ελέγχει τον ύπνο, και σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που συνδέεται με καταστάσεις της εγρήγορσης και την “καλή διάθεση“. Η σεροτονίνη είναι η χημική στόχευση σε μία μερίδα αντικαταθλιπτικών ονομάζονται SSRIs, η οποία διατηρεί υψηλότερα επίπεδα της σεροτονίνης στο αίμα ,για να βοηθήσει να “ανεβάσουν” τη διάθεση.
Φανταστείτε έναν ιστό που συνδέει το φως του ήλιου, τη μελατονίνη και τη σεροτονίνη . Ο ιστός αυτός έχει ως εξής : Όταν βγαίνει ο ήλιος , και το ηλιακό φως χτυπά το οπτικό νεύρο, μέρος από αυτό το φως αποστέλλεται στο μέρος του εγκεφάλου που είναι συνδεδεμένο με την έκκριση της μελατονίνης. Σαν αποτέλεσμα, η έκκριση μελατονίνης μειώνεται. Όταν ο ήλιος δύει, το σώμα αυξάνει την έκκριση της μελατονίνης.
Ταυτόχρονα, όταν το σώμα αντιλαμβάνεται το φως του ήλιου, τα επίπεδα σεροτονίνης αυξάνονται. Όσο περισσότερο το ανθρώπινο σώμα εκτίθεται στο φως του ηλίου, η παραγωγή περισσότερης σεροτονίνης του εγκεφάλου αυξάνεται . Έτσι, στην πραγματικότητα, η μελατονίνη και σεροτονίνη έχουν μια αντίστροφη σχέση , που καθοδηγείται από την αντίληψη του σώματος στο ηλιακό φώς.
Υπάρχει όμως, ένας άλλος παράγοντας που εμπλέκεται με το φως του ήλιου και τη διάθεση: η βιταμίνη D. Το σώμα δημιουργεί πραγματικό εφοδιασμό της βιταμίνης D από τις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου που χτυπούν το δέρμα και τα υψηλά επίπεδα της βιταμίνης , βοηθούν το σώμα να διατηρήσει τα υψηλά επίπεδα της σεροτονίνης .
