Όσοι έχουμε καταβολές από την επαρχία σίγουρα έχουμε ακούσει για περιστατικά παλαιότερων γενεών που οι μητέρες αναγκαζόντουσαν να πάνε στα χωράφια να εργαστούν προτού καν κλείσουν τις 40 ημέρες τις λεχωνίας παίρνοντας τα νεογνά μαζί τους στα χωράφια μέσα σε κοφίνια. Το αποτέλεσμα ήταν κάποια από τα μωρά αυτά να μην καταφέρνουν να ανταπεξέλθουν στα καιρικά φαινόμενα, μιας και οι γονείς αφιέρωναν αρκετό χρόνο στις γεωργικές εργασίες και τα ξεχνούσαν.
Στην σύγχρονη κοινωνία ο όρος “Σύνδρομο ξεχασμένου μωρού” χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει περιπτώσεις όπου ένας γονέας ή φροντιστής αφήνει κατά λάθος ένα παιδί σε ένα ζεστό αυτοκίνητο, οδηγώντας σε τραγικές συνέπειες λόγω θερμοπληξίας.
Δεν θεωρείται ιατρικό ή ψυχολογικό σύνδρομο με την παραδοσιακή έννοια, αλλά μάλλον ένα τραγικό γεγονός που μπορεί να προκύψει από έναν συνδυασμό γνωστικών παραγόντων και εξωτερικών συνθηκών.
Η κύρια εξήγηση για αυτά τα περιστατικά βρίσκεται στις γνωστικές διαδικασίες και στους μηχανισμούς μνήμης του εγκεφάλου.
Η ανθρώπινη μνήμη μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους εξωγενής παράγοντες, όπως το άγχος, η στέρηση ύπνου, η ρουτίνα και το μεγάλο φόρτο εργασίας.
Σε περιπτώσεις που εμφανίζεται το σύνδρομο του ξεχασμένου μωρού, ένας γονέας μπορεί να αποσπά την προσοχή του από τα δρόμενα κατά την διάρκεια της οδήγησης, να είναι κουρασμένος ή να ακολουθεί μια διαφορετική ρουτίνα από τη συνηθισμένη, με αποτέλεσμα να ξεχνάει ότι το παιδί του είναι στο αυτοκίνητο.
Αυτό μπορεί να επιδεινωθεί από το γεγονός ότι τα μικρά παιδιά μπορεί να είναι ήσυχα στο πίσω κάθισμα, καθιστώντας ευκολότερο για έναν γονέα να ξεχάσει την παρουσία του.
Το σύνδρομο ξεχασμένου μωρού δεν θεωρείται ιατρική ασθένεια ή ξεχωριστή διαταραχή ψυχικής υγείας. Ωστόσο, μπορεί να συσχετιστεί με παράγοντες όπως η στέρηση ύπνου, το υψηλό άγχος και η γνωστική υπερφόρτωση, που μπορεί να επηρεάσουν την ψυχική κατάσταση και τις ικανότητες λήψης αποφάσεων ενός ατόμου.
Διάφοροι παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση του συνδρόμου ξεχασμένου μωρού, είναι:
Διαταραχές ρουτίνας: Οι αλλαγές στη ρουτίνα μπορεί να οδηγήσουν σε στιγμές λήθης.
Στρες και διάσπαση της προσοχής: Τα υψηλά επίπεδα στρες και η απόσπαση της προσοχής μπορούν να βλάψουν τη μνήμη και τη λήψη αποφάσεων.
Στέρηση ύπνου: Η έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει τη γνωστική λειτουργία και τη μνήμη.
Πολυπραγμοσύνη : Η προσπάθεια εκτέλεσης πολλαπλών εργασιών ταυτόχρονα μπορεί να οδηγήσει σε κενά μνήμης.
Υπερβολική αυτοπεποίθηση: Οι γονείς μπορεί να πιστεύουν ότι δεν θα μπορούσαν ποτέ να ξεχάσουν το παιδί τους και δεν κάνουν ποτέ λάθη με αποτέλεσμα να είναι λιγότερο προσεκτικοί.
Όπως καταλαβαίνουμε, η εμφάνιση του συνδρόμου του ξεχασμένου μωρού δεν συνδέεται με μια συγκεκριμένη κουλτούρα ή τρόπο ζωής. Μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε κοινωνία όπου οι γονείς κάνουν πολυάσχολες ζωές, ανεξάρτητα από το αν βρίσκονται σε μοντέρνα ή παραδοσιακά περιβάλλοντα.
Ως κοινωνία έχουμε το χρέος να προστατεύουμε τους αδυνάτους και η πρόληψη τέτοιων περιστατικών μέσω της εκπαίδευσης, της ευαισθητοποίησης είναι σοφότερο από το να αποδίδονται ευθύνες.
To «κάτι πρέπει να κάνω» πάντα λύνει περισσότερα προβλήματα από το «κάτι πρέπει να γίνει».
*Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Νεολόγος της Πάτρας, 27/8/2023
